Propolis Nedir?
Propolis, arıların bitkilerin yaprak, sap ve tomurcuklarından topladığı güçlü antioksidan ve antimikrobiyal etkilere sahip tamamen doğal bir arı ürünüdür. Arılar tarafından kovandaki mikropları yok etmek ve sterilizasyonu sağlamak için kullanılır. Arılar petek gözlerini önce propolis ile kaplar sonra ana arı petek gözüne yumurtasını bırakır. Bu sayede yumurtanın sağlıklı bir şekilde gelişmesi sağlanır. Ayrıca arılar, propolisle sıvanan petek gözlerine balını, polenini, arı sütünü koyar. Böylece arının ürünleri kovanda bozulmadan saklanır. Propolis, içerdiği fenolik, flavonoidler, lignanlar, amino asitler, yağ asitleri, vitaminler ve mineraller sayesinde antioksidan, antiviral, antimikrobiyal, yara iyileştirici, kalp koruyucu ve bağışıklık destekleyici etkiler göstermektedir.
Kanser Araştırmalarında Propolisin Yeri
Kemoterapi tedavisinin sitotoksik etkilerinden biri hücre içerisinde serbest radikaller yani hücre atıkları üretmesidir. Serbest radikaller, tümör gelişimi ve kanserojenik etkinin görülmesinde önemli rol alır. Serbest radikallerin varlığına bağlı olarak artan oksidatif stres, kemoterapinin yan etkilerinin yaşanmasına sebep olur. Propolisin içeriğindeki fenolik ve flavonoidler, güçlü antioksidan kapasitesiyle serbest radikalleri süpürerek hücre hasarını önler. Literatürde, propolisin kanser hastalarında tedaviye destek olarak kullanımına ilişkin bilimsel yayınlar bulunmaktadır.
Bilimsel Çalışmalarda Propolisin Kanser Üzerindeki Etkisi
Radyoterapi ve kemoterapi tedavisi alan hastalarda görülebilen oral mukozit; ağrı, enfeksiyon, disfaji ve gıda alımında azalma gibi semptomlara sebep olmaktadır. Propolisin antioksidan ve antimikrobiyal özelliklerine dayanarak oral mukozit tedavisinde etkili olduğu gösterilen sayılı literatür çalışmaları mevcuttur.
2020 yılında Shahid Beheshti Üniversitesi’nde yapılan çift kör randomize kontrollü bilimsel bir çalışmada, propolisin baş ve boyun kanseri üzerin etkisi araştırılmıştr. Özellikle radyoterapi alan oral mukozit ve disfaji (yutma güçlüğü) yaşayan hastalarda propolisin etkisi değerlendirilmiştir. Çalışmaya radyoterapi tedavisi alan 60 hasta katılmıştır. Hastalar deney ve kontrol grubu olmak üzere, 2 gruba ayrılmıştır. 4 hafta boyunca deney grubundaki hastalara 60 mL/gün propolisli gargara uygulaması yaptırılmıştır. Kontrol grubuna ise su ile gargara uygulaması yaptırılmıştır. Çalışmanın sonucunda, baş ve boyun radyoterapisi alan hastalarda oral mukozit ve disfajinin hafifletilmesinde propolisli gargaranın etkili ve güvenli bir tedavi olduğu belirtilmiştir.
Kaynaklar:
1. Dastan, Farzaneh, et al. "Efficacy and safety of propolis mouthwash in management of radiotherapy induced oral mucositis; A randomized, double blind clinical trial." Reports of Practical Oncology & Radiotherapy 25.6 (2020): 969-973.
2. Braakhuis, Andrea. "Evidence on the health benefits of supplemental propolis." Nutrients 11.11 (2019): 2705.
3. Marx, Wolfgang, et al. "Ginger—Mechanism of action in chemotherapy-induced nausea and vomiting: A review." Critical reviews in food science and nutrition 57.1 (2017): 141-146.
